อเล็กซานเดอร์มหาราช
 |
| แหล่งที่มา: https://storyhis.files.wordpress.com/2014/11/55008732.jpg |
อเล็กซานเดอร์มหาราชแห่งมาซิโดเนียเป็นกษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่แห่งอาณาจักรยุคโบราณ อเล็กซานเดอ์เกิดในปี 356 ปีก่อนคริสตกาลที่เมืองเพลลาเมืองหลวงของมาซิโดเนีย ความยิ่งใหญ่ของอเล็กซานเดอร์ กล่าวคือ เขาไม่เพียงเป็นกษัตริย์แห่งมาซิโดเนียเท่านั้น แต่ยังเป็นกษัตริย์แห่งเปอร์เซีย บาบิโลนและเอเชีย และยังได้สร้างอาณานิคมมาซิโดเนียในอิหร่าน ทั้งหมดนี้อเล็กซานเดอร์จึงได้ชื่อว่าเป็นมหาราชผู้ยิ่งใหญ่แห่งจักรวรรดิมาซิโดเนีย
ประวัติ
อเล็กซานเดอร์เป็นโอรสของกษัตริยฟิลิปที่ 2 แห่งมาซิโดเนียและโอลิมเปียสเจ้าหญิงแห่งแคว้นไพลิอุสที่อยู่ใกล้เคียงกัน ในวัยเด็กของอเล็กซานเดอร์มักใช้เวลาในการเฝ้าติดตามดูความยิ่งใหญ่ของกษัตริย์ฟิลิปที่ 2 ซึ่งเป็นพ่อของพระองค์ ที่กำลังนำความเปลี่ยนแปลงมาสู่มาซิโดเนียด้วยกองทัพที่ทรงอำนาจ จากการขยายอาณาเขตออกไปหลังนครรัฐเอเธนส์กับสปาร์ต้าอ่อนกำลังลง เมื่ออเล็กซานเดอร์อายุได้ 12 ปี เขาได้แสดงทักษะการขี่ม้าป่าพยศให้พ่อดู และได้ตั้งชื่อให้ม้าตัวนั้นว่า “บูเซบฟารัส” และกลายเป็นม้าคู่ใจของอเล็กซานเดอร์ในเวลาออกศึกสงครามในทุกสมรภูมิรบในเวลาต่อมา
 |
| อเล็กซานเดอร์กับพระอาจารย์อลิสโตเติล แหล่งที่มา: http://www.iseehistory.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=538711041
อเล็กซานเดอร์ได้รับการเล่าเรียนจากอาจารย์ชื่ออลิสโตเติลซึ่งเป็นนักปราชญ์ของกรีกที่มีชื่อเสียงมาก โดยอริสโตเติลสอนอเล็กซานเดอร์กับบรรดาสหายในเรื่องการแพทย์ ปรัชญา ศีลธรรม ศาสนา ตรรกศาสตร์ และศิลปศาสตร์ จนแตกฉานและอเล็กซานเอด์ยังมีความเชียวชาญทั้งในด้านการรบ การสงคราม และการปกครองด้วย จากการสอนของอริสโตเติลทำให้อเล็กซานเดอร์เติบโตขึ้นมาด้วยแรงบันดาลใจอย่างสูง โดยเฉพาะในงานเขียนของโฮเมอร์ เรื่อง “อีเลียด” อริสโตเติลมอบงานเขียนฉบับคัดลอกของเรื่องนี้ให้พระองค์ชุดหนึ่ง ซึ่งอเล็กซานเดอร์เอาติดตัวไปด้วยยามที่ออกรบ จากการศึกษาครั้งนี้สามารถกล่าวได้ว่าความทะเยอทะยานของอเล็กซานเดอร์เกิดจากการที่เขาได้รับการศึกษาจากอลิสโตเติล และการที่ได้เห็นความยิ่งใหญ่ของกษัตริย์ฟิลิปที่ 2 ผู้เป็นบิดาทำให้เขาอยากจะยิ่งใหญ่กว่านั้นด้วยการเจริญรอยตามกษัตริย์ฟิลิปที่ 2 ในการขยายอาณาดินแดนแต่ความสามารถของอเล็กซานเดอร์ทำให้พระองค์ไปไดไกลกว่านั้นจนได้รับการขนานนามว่าเป็นมหาราชแห่งอาณาจักรยุคโบราณ
การขึ้นสู่อำนาจ
อเล็กซานเดอร์ค่อนข้างมีความผูกพันและมีความใกล้ชิดกับมารดาคือราชินีโอลิมเปียส มากกว่าผู้เป็นบิดา หลังจากการสิ้นพระชนม์ของกษัตริย์ฟิลิปที่ 2 ด้วยการถูกลอบสังหาร ทำให้อเล็กซานเดอร์ได้ขึ้นสืบบัลลังก์มาซิโดเนียในปี 336 ปีก่อนคริสตกาลในเวลาต่อไป เหตุการณ์นี้มีข้อควรพิจารณาต่อการลอบปลงพระชนม์คือ ครอบครัวของอเล็กซานเดอร์ กษัตริย์ฟิลิปที่ 2 ผู้เป็นบิดากับพระนางโอลิมเปียสนั้นได้แยกกันอยู่หลังกษัตริย์ฟิลิปที่ 2 ทรงอภิเษกสมรสใหม่กับลูกสาวขุนนางชั้นสูงของมาชิโดเนีย คือ คลีโอพัตรา และมีการกล่าวว่ากษัตริย์ฟิลิที่ 2 จะยกคลีโอพัตราขึ้นเป็นราชินีองคงใหม่แทนโอลิมเปียสและจะมีลูกชายที่เกิดจากพระนางซึ่งเป็นหญิงชาวมาซิโดเนียด้วยกัน ซึ่งจะมีสิทธิ์อันชอบธรรมในบัลลังค์มากกว่าอเล็กซานเดอร์ นี่จึงอาจเป็นประเด็นหลักที่ทำให้สามารถสันนิฐานว่าเป็นเหตุให้นำมาสู้การลอบสังหารกษัตริย์ฟิลิปที่ 2 จนสิ้นพระชนย์ได้ และอีกข้อสันนิฐานหนึ่งคือ กษัตริย์ฟิลิปที่ 2 ทรงทะเลาะรุนแรงกับอเล็กซานเดอร์และทรงได้กล่าวว่าจะไม่ให้อเล็กซนาเดอร์ขึ้นครองบัลลังค์เป็นกษัตริย์องค์ต่อไป ดังนั้นทั้งสองกรณีนี้จึงอาจนำมาสู่การลอบสังหารกษัตริย์ฟิลิปที่ 2ได้
จากภาพคือ “พอซานิอัส” ซึ่งเป็นทั้งคนรับใช้สนิทและเป็นองครักษ์ติดตามลอบปลงพระชนม์กษัตริย์ฟิลิปที่ 2 สำหรับสถานที่การรอบสังหารนั้นมีขึ้นบันทึกไว้ต่างกันบ้างว่าเกิดขึ้นในงานเลี้ยงฉลองสมรสของพระธิดา ฟิลิปที่ 2 อีกองค์หนึ่งที่เกิดกับโอลิมเปียส ซึ่งมีชื่อว่า คลีโอพัสตราเช่นกัน แต่บ้างก็ว่าเกิดขึ้นในโรงละครที่เล่นเฉลิมฉลองในพิธีจัดขึ้นเพื่อประกาศการนำทัพไปพิชิดอาเซีย แต่ถึงอย่างไรก็ตามเหตุการณ์นี้ได้ทำให้อเล็กซานเดอร์ได้ขึ้นมาเป็นกษัตริย์แห่งมาซิโดเนียได้อย่างชอบธรรมตามการสืบบัลลังค์กษัตริย์
การสิ้นพระชนม์
อเล็กซานเดอร์สิ้นพระชนม์ที่บาบิโลนเมื่อปี 323 ปีก่อนคริสตกาล ซึ่งอายุได้เพียง 32 ปีเท่านั้น ซึ่งพระองค์ต้องทนทุกข์ทรมารจากอาการป่วยอยู่นานถึง 10 วันก่อนจะสิ้นพระชนม์ สาเหตุการณ์สิ้นพระชนม์ของพระองค์นั้นมีข้อถกเถียงหลายประเด็นในนักประวัติศาสตร์ที่ศึกษาเรื่องนี้ แต่ประเด็นที่กล่าวว่าการสินพระชนม์ของอเล็กซานเดอร์นั้นแทบจะไม่มีอะไรให้ต้องสงสัยนั่นคือพระองค์น่าจะเจ็บป่วยจากการเดินทางอันทุรกันดารและการทำศึกมาอย่างยาวนาน ก็สามารถทำให้พระองค์สามารถเจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรังได้ ซึ่งโรคที่น่าจะเป็นคือ การสิ้นพระชนม์เพราะเป็นโรคมาลาเรียและไทฟอยด์ที่ในสมัยนั้นสามารถทำให้ถึงแก่ความตายได้ รวมทั้งการถูกวางยาพิษ หรือแม้กระทั่งการติดเชื้อแบคทีเรียจากการดื่มน้ำที่ปนเปื้อนเข้าไป แต่เรื่องทั้งหมดนี้ยังคงเป็นปริศนามากว่า 2,000 ปีที่ยังไม่มีข้อสรุปได้อย่างชัดเจน
การขยายอำนาจ
อเล็กซานเดอร์เริ่มขยายดินแดนในปี 334ก่อนคริสตกาลเพียงสองปีหลังจากที่พระองค์ขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์แห่งมาซิโดเนีย พระองค์เริ่มขยายอำนาจไปทางตะวันออกด้วยการบุกเข้าไปทางตอนเหนือของอาเซียไมเนอร์เพื่อยึดครองอานาจักรเปอร์เซียที่ยิ่งใหญ่ซึ่งขณะนั้นอยู่ในการปกครองของกษัตริย์ดาริอุส ที่ 3 เพียงไม่นานกองทัพของอเล็กซานเดอร์ก็สามารถพิชิดเมืองต่างๆในอาเซียไมเนอร์ได้ทั้งหมด และได้ประกาศสถาปนาอำนาจพระองค์เป็น “กษัตริย์แห่งอาเซีย” ไม่นานหลังจากนั้นพระองค์ก้ได้เข้ายึดอียิปต์ซึ่งในขณะนั้นก็ได้ตกอยู่ภายใต้อำนาจของเปอร์เซียด้วยเช่นกัน และได้เรียกชื่อเมืองที่ยึดได้จากเจรูซาเล็มว่า “อเล็กซานเดรีย”เพื่อเป็นการเฉลิมฉลองต่อชัยชนะที่ผ่านมาของพระองค์และกลายเป็นเมืองหลวงของอียิปต์จากนั้นมาจนถึงปัจจุบัน
จากภาพแผนที่แสดงให้เห็นเส้นทางการเดินทัพของอกองทัพมาซิโดเนียและการขยายดินแดนของจักรวรรดิมาซิโดเนียที่ครอบคลุมเข้าไปถึงฝั่งทวีปเอเชียตลอดจนเมืองต่างๆที่ยึดครองได้
หลังจากยึดอาเซียไมเนอร์และอียิปต์ได้ทั้งหมด อเล็กซานเดอร์ จึงได้เข้าบุกเข้าไปที่อัสซีเรีย อันจะเป็นประตูต่อไปเพื่อพิชิดบาบิโลนและเปอร์ซิโปลิสที่เป็นเมืองหลวงของอาณาจักรเปอร์เซีย จนกระทั่งใน 330 ปีก่อนคริสตกาลกองทัพของอเล็กซานเดอร์สามารถยึดเมืองเปอร์ซิโปโปลิสได้ และได้เผาทำลายจนวอดวายอันถือว่าสิ้นสุดจักรวรรดิเปอร์เซียอันยิ่งใหญ่ที่มีอายุมากกว่า 230 ปี การเผาทำลายในครั้งนี้เพื่อแก้แค้นที่กองทัพเปอร์เซียเคยเผาเอเธนส์จนวอดวายเช่นกัน และถือว่าเป็นการเผาเชิงสัญลักษณ์เพื่อแสดงว่าจักรวรรดิอันยิ่งใหญ่อย่างเปอร์เซียถูกกองทัพของอเล็กซานเดอร์ทำลายแล้วอย่างราบคาบ หลังจากนั้นก็สามารถยึดครองเมืองที่อยู่ภายใต้จักรวรรดิเปอร์เซียได้ทั้งหมด และมุ่งหน้าบุกอินเดียต่อไปการบุกอินเดียของอเล็กซานเดอร์นั้นในระหว่างการเดินทางการรบ ในเมืองต่างๆ อเล็กซานเดอร์ได้อภิเษกอย่างถูกต้องกับ “โรซานา”ซึ่งเป็นเจ้าหญิงแห่งบาคเตรีย และพระนางได้เดินทางไปกับอเล็กซานเดอร์ทั้งในยามศึกสงคราม การเดินทางมุ่งขยายดินแดนของอเล็กซานเดอร์ในอินเดียครั้งนั้นได้สิ้นสุดลงเพียงเท่านั้น และกองทัพของพระองค์ก็เดินทางกลับมาที่บาบิโลนและพระองค์ได้สิ้นพระชนม์ลงที่บาบิโลนสิ้นสุดบทบาทกษัตริย์ผู้ทรงอำนาจแห่งจักรวรรดิมาซิโดเนีย ส่วนเมืองใหญ่สำคัญต่างๆ ตกอยู่ภายใต้การปกครองของทหารคนสนิทที่จงรักภักดีของอเล็กซานเดอร์ เช่น ปโตเลมี ที่ได้สถาปนาราชวงศ์ปโตเลมีขึ้นมาในอียิปต์ เป็นต้น
_______________________________________
อ้างอิง
BBC, “Alexander the Great (356 - 323 BC) ” , http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/alexander_the_great.shtml, 9 พฤศจิกายน 2558.
Bio , “Alexander the Great - Rise to Power ”, http://www.biography.com/people/alexander-the-great-9180468/videos/alexander-the-great-rise-to-power-17439811678, 7 พฤศจิกายน 2558.
EyeWitiness to History ,“The Death of Alexander the Great,323 BC ”, http://www.ancient.eu/Alexander_the_Great/, 9 พฤศจิกายน 2558.
history of macedonia blog , “Alexander the Great Alexander of Macedon Biography
King of Macedonia and Conqueror of the Persian Empire ”, http://www.historyofmacedonia.org/AncientMacedonia/AlexandertheGreat.html, 7 พฤศจิกายน 2558.
ดวงธิดา ราเมศวร์. อเล็กซานเดอร์มหาราช กษัตริย์นักรบผู้ยิ่งใหญ่กับกรีกในสมัยของพระองค์.กรุงเทพฯ : แพรธรรม. 2537.
|
